تمام ويژگي‏ هاي ارزشي انسان بر محور عقل و علم او سنجيده مي‏ شود. امام در بينش شيعه كسي است كه در عقل و علم و نيز اعمال ارزشي، سرآمد همه‏ ي خلق است و خداوند بر اساس اين شايستگي‏هاي واقعي، ايشان را به امامت و پيشوايي ديني و دنيايي برگزيده است.

 علم امامان مانند علوم بشري نيست، بلكه همانند پيامبران، از دانشي هستند كه از تعليم الهي برخوردارند.

امام سجاد عليه‏ السلام درباره‏ي الهي بودن دانش ائمه و گستردگي دامنه‏ي آن مي‏ فرمايد:

به يقين محمد امين (ص) خداوند در زمين بود و چون به ملاقات حق شتافت، اهل بيت او، وارثان وي و امينان خدا در زمين هستند... ما برگزيدگان خدا و اوصياي پيامبريم و از هر فرد ديگر، به قرآن و دين سزاوارتريم. در مراتب عالي دانش قرار داديم و علوم همه پيامبران نزد ما به وديعت نهاده شده است.

دانش و فضايل امام سجاد عليه‏السلام چيزي نبود كه فقط دوستان و شيعيانشان بدان معتقد باشند كه حتي منكران مقام ولايت و نيز معاندان خاندان رسالت در مواردي به ناگزير در برابر فضل و كمال ايشان سر تعظيم فرود مي‏آوردند. چنان كه عبدالملك مروان در پاسخ نامه امپراطور روم درماند و حق را در آن ديد كه نظر امام سجاد عليه ‏السلام را درباره آن جويا شود و پاسخ آن حضرت را به امپراطور روم بنويسد.

منابع: بصائرالدرجات، ص 120-تاريخ يعقوبى، ج 2، ص 304

يكي از مهم‏ترين مسؤوليت‏هاي امامت، بيان دلايل محكم بر پايه‏ي حقايق روشن جهت اثبات عقايد و اقامه‏ي براهين صادق بر مبناي معارف الهي است، تا پايه‏هاي حق استحكام يابد و بناي باطل منهدم شود. هر يك از امامان معصوم به مقتضاي شرايط زمان در اين راه بسيار كوشيده‏اند. امام سجاد عليه‏السلام نيز با اين كه در محاصره‏ي حكومت ستم‏گر اموي قرار داشت، ولي توانست با بهترين بيان و روشن‏ترين دلايل، آن‏چه را براي هدايت گمراهان و راهنمايي حقيقت‏طلبان لازم بود، آشكار كند. در اين‏جا به يك مورد اشاره مي‏شود.

عياشي نقل كرده است كه مردي خدمت امام سجاد عليه‏السلام آمد و گفت: «آيا تو علي بن حسين هستي؟» فرمود: «آري»گفت: «پدر تو كسي است كه مؤمنان را كشته است». امام فرمود: «واي بر تو! چگونه با اين قاطعيت مي‏گويي پدر من مؤمنان را كشته است؟ گفت: «به دليل گفتار خودشان. برادرانمان بر ما ظلم كردند و ما در قبال ستم‏شان با آنان جنگيديم».

امام فرمود: «واي بر تو! آيا قول خداي تعالي را نخوانده‏اي كه مي‏فرمايد: به سوي (اهل مدين) برادرشان شعيب و به سوي قوم ثمود، برادرشان صالح را فرستاديم. آيا اين پيامبران، برادران ديني قوم‏شان بودند يا از قبيله‏ي يكديگر بودند؟» آن شخص گفت: «برادران قبيله‏اي بودند». امام فرمود: «پس مي‏توان گفت (دشمنان امام حسين نيز) برادران قبيله‏اي بودند نه برادران ديني». آن مرد گفت: «خدا گره از كار تو بگشايد چنان كه عقده‏ي دل مرا گشودي».

منابع:

1ـ زندگانى امام زين‏العابدين عليه‏السلام، عبدالرزاق موسوى مقرّم، ص 437.

2ـ تفسير برهان، ج 1، ص 361.

معجزات و كرامات

مقام امامت نه امري حسي است تا به چشم بينندگان درآيد و نه از امور عادي است كه هر كسي بتواند دارنده آن را بشناسد. بلكه آنچه به طور خلاصه مي‏توان گفت: رابطه‏اي است ميان جهان غيب و عالم شهود. بنابراين بايد در شخص امام قدرت انجام اعمال خارق‏العاده وجود داشته باشد كه علامت ارتباط او با عالم غيب و ملكوت باشد. ما اكنون در بحث دلايل امامت آن حضرت به ذكر معجزاتي چند از ايشان مي‏پردازيم:

دزد پرطمع

روايت شده است كه امام باقر عليه‏السلام فرمود: «پدرم علي بن الحسين عليه‏السلام به سفر حج مي‏رفت. هنگامي كه به صحرايي ميان مكه و مدينه رسيد، ناگهان دزدي آمد و گفت: (از مركب) پايين بيا و تمام مال و ثروتي كه با خودداري به من تسليم كن. پدرم فرمود: آن‏چه دارم با تو تقسيم مي‏كنم و بر تو حلال دارم. امّا او قبول نكرد. امام فرمود: پروردگارت كجاست؟ گفت خوابيده است. در اين حال دو حيوان درنده پيدا شدند. يكي سر او را گرفت و ديگري پايش را. امام فرمود: گمان كردي كه خدايت خوابيده است؟»

نامه به عبدالملك بن مروان

حجاج بن يوسف در نامه‏اي به عبدالملك بن مروان اين گونه نوشت: «اگر مي‏خواهي سلطنت تو ثابت باشد، علي بن الحسين را بكش». عبدالملك در جواب او نوشت: «از ريختن خون بني‏هاشم درگذر؛ زيرا ديديم كه خداوند چگونه به واسطه‏ي خون بني‏هاشم، سلطنت را از آل ابوسفيان گرفت» و آن را به طور پنهاني براي حجاج فرستاد.

حضرت سجاد عليه‏السلام در همان ساعت نامه‏اي به عبدالملك نوشت و مرقوم فرمود: «اطلاع يافتم درباره‏ي حفظ خون بني‏هاشم سفارش نمودي، به اين سبب خداوند ملك تو را ثابت و عمر تو را زياد كرد». سپس نامه را نزد عبدالملك فرستاد. چون نامه‏ي آن حضرت به عبدالملك رسيد و تاريخ نامه را ديد، دريافت كه تاريخ نامه با نامه‏اي كه او به حجاج نوشته بود، يكي است. بنابراين به درستي سخن حضرت سجاد عليه‏السلام يقين كرده و مسرور شد.

شفاي بيمار

«حبّابه والبيه» در حالي كه مي‏گريست، نزد عليّ بن حسين عليه‏السلام آمد. وقتي آن حضرت سبب گريه را از او پرسيد، گفت: «فدايت شوم! اهل كوفه به من مي‏گويند: اگر علي بن حسين چنان كه تو مي‏گويي امام بر حق مي‏بود اين برص صورت تو را از بين مي‏برد». امام عليه‏السلام به او نزديك شد. سپس از خدا برايش چيزي درخواست كرد كه او نفهميد.

به بركت دعاي آن حضرت، خداوند بيماري برص را از چهره‏ي او برطرف ساخت.

منبع: زندگانى امام زين العابدين، حبيب روحانى، ص 66، به نقل از اثناعشرية فى مواعظ العددية، ص 32.

بهترین دلیل بر شجاعت و شهامت فوق العاده امام سجاد (ع) پاسخ وی به طاغوتی چون عبید الله بن زیاد ، آنگاه که دستور قتل امام را صادر کرد. امام در پاسخ وی فرمود : آیا مرا به مرگ تحدید می کنی؟ ! مگر نمی دانی که قتل شیوه و شهادت افتخار و کرامت ماست؟!

دیگر اینکه وقتی اسرای کربلا را به شام می بردند، محضر بن ثعلبین هرچه خواست گفت و امام در پاسخ او گفت: مادر محضر کسی به شروری و پستی وی نزاده است. ودیگر پاسخ امام به یزید در اوج قدرت و غرور این سلطان سفاک کیست؟ که فرمود : ای پسر معاویه و هند صخر ، جدّ بزرگوارم علی بن ابیطالب در جنگهای بدر ، احد و احزاب حضور داشت ، درحالی که بیرق رسول خدا (ص) را در دست داشت و پدر و جد تو نیز در این جنگ ها پرچم دار سپاه کفر بودند.

و باز سخنانی دیگر که خطاب به یزید فرمودند: وای بر تو ای یزید ، اگر می دانستی چه کردی و چه جنایت بزرگی مرتکب شده ای ، قطعا ًبه کوهها می گریختی و از شدت پشیمانی ، شن ها را بستر خود می ساختی ؛ پس تو را به رسوایی و پشیمانی بشارت می دهم !

زندگانی معصومان/ جلد4/ علامه محسن امین

1- فتنه های دوران غیبت
امام زین العابدین (ع) فرمود: (ای اباخالد ! براستی ( در دوران غیبت) فتنه هایی همچون قطعه های شب تار هجوم می آورد که از آن جز کسانی که خدا از آنها پیمان گرفته رهایی نمی یابند. همان ها که چراغ های هدایت و سر چشمه علمند، و خداوند آنها را از هر فتنه تاریک نجات می بخشد.) بحار الانوار، ج51، 
و همچنین فرمود: (کسی که در زمان غیبت قایم ما (ع) بر ولایت ما ثابت و استوار بماند، خداوند به او پاداش هزار شهید مثل شهیدان بدر و احد عطا می فرماید.) بحار الانوار، ج52، 

2- انتظار راستین و پاداش آن
برای انتظار راستین آثار گران بهایی وجود دارد، امام سجاد (ع) می فرماید: (انتظار فرج از برترین اعمال است.) 
منتخب الاثر، ص244

و فرمود:اهل زمان غیبت او که قائل به امامت او و منتظر ظهور او باشند، بر تر از مردمان هر زمان دیگر می باشند، زیرا خدای تبارک و تعالی به آنها آنقدر عقل، فهم و شناخت عطا فرموده است که غیبت امام در پیش آنها چون زمان حضور شده است. خداوند اهل آن زمان را همچون مجاهدانی قرار داده که در محضر رسول اکرم(ص) شمشیر بزنند، آنها مخلصان حقیقی و شیعیان واقعی و دعوت کنندگان به دین خدا در آشکار و نهان می باشند.)بحار النوار، ج52، ص 122

3- غیبت کبری و صغری
امام سجاد (ع) فرمود:( برای قائم ما دو غیبت است که یکی از آنها طولانی تر از دیگری است. اما اولی شش سال و شش ماه و شش روز طول می کشد و اما دومی به قدری طول می کشد که بیشتر کسانی که به غیبت او ایمان داشتند از اعتقاد خود بر می گردند. فقط کسانی بر اعتقاد خود استوار می مانند که یقین محکم و شناخت صحیح داشته باشند و سخنان ما بر آنها گران نباشد و تسلیم ما هل بیت باشند.) بحار الانوار، ج 51، ص 134.

4- دوران ظهوربا ظهور حضرت مهدی (عج) برکات فراوانی عاید بشریت و متدینین میشود. از جمله، آنچه حضرت سجاد (ع) فرمود:(وقتی قائم  قیام کند، خداوند رنج را از شیعیان ما دور می کند و دل های آنها را چون پاره آهن قرار می دهد و خداوند قدرت هر مرد از آنها را برابر چهل مرد قرار می دهد و آنها حاکمان زمین خواهند شد.) بحار الانوار ، ج 52، ص 364.

منبع: www.emamsajad.comوبحارالانوار

نام مباركش علي، كنيه‏ اش ابوالحسن، ابومحمد،  ابوالحسين،  ابوبكر، ابوعبد  و ابوالقاسم ، القابش: زين‏العابدين، سيدالعابدين، سجّاد، ذوالثقات، قدوه‏الزاهدين، سيدالمتقين، امام المؤمنين، زين‏الصالحين، منارالقانتين، الزكي، الامين و سيدالمجتهدين مي‏باشد.

روز پنج‏شنبه، پنجم شعبان سال 38 هجري شمسي در مدينه به دنيا آمد. پدر بزرگوارش حسين بن علي عليه‏السلام و مادرش شهربانو نام داشت. دوران 34 ساله‏ي امامتش ، از سال 61 هجري آغاز گرديد و در روز دوازدهم محرّم سال 95 هجري  شمسي، در سنّ 57  سالگي، به دستور هشام بن عبدالملك، مسموم و در قبرستان بقيع به خاك سپرده شد. امام سجاد عليه‏السلام همسران متعدّدي داشته‏اند كه تنها يكي از آنها به نام امّ عبداللّه ـ دختر عموي بزرگوارش حسن مجتبي عليه‏السلام ـ از طريق عقد دائم، به همسري  آن حضرت درآمده بود و ديگران كنيزاني  بودند كه به وسيله‏ي حضرتش خريداري شده بودند.

از امام سجاد عليه‏السلام...(ادامه در ادامه مطلب)

 منبع:

اصول كافى، ج 2، ص 369؛ اثبات الوصيه، ص 145؛ اعيان الشيعه، ج 1، ص 629؛ به نقل از امام سجاد عليه‏السلام، جمال نيايشگران، ص 20.